Ελεύθερα Μαθήματα Θανάση Μουσόπουλου

ΛΥΚΕΙΟΝ ΕΛΛΗΝΙΔΩΝ ΞΑΝΘΗΣ

«Émile Bréhier, Χαράλαμπος Θεοδωρίδης και η γέννηση της Φιλοσοφίας στην Ιωνία»

Τρίτη 16 Δεκεμβρίου 2025 7–8 μμ στον χώρο του Μουσείου Ιστορίας Ελληνικής Ενδυμασίας του Λ.Ε.Ξ. (Αγ. Γεωργίου 1, 1ος όροφος)

Συνεχίζοντας τον περίπατό μας στη φιλοσοφία της Ανατολής και το πέρασμα στην Ιωνία και από εκεί στη Δύση, σημειώνουμε πως οι αρχαίες φιλοσοφίες της Ανατολής, με ρίζες χιλιάδες χρόνια πριν, έχουν επηρεάσει βαθιά τους αντίστοιχους πολιτισμούς και τον παγκόσμιο τρόπο σκέψης. Οι πιο γνωστές παραδόσεις προέρχονται κυρίως από την Ινδία και την Κίνα.

Η Emily Mark στις εργασίες της υποστηρίζει ότι «Από τότε που οι δυτικοί εξερευνητές και μελετητές ανακάλυψαν την ανατολική φιλοσοφία, τον 18ο και 19 αιώνα, διατηρείται μια αυθαίρετη διαίρεση, ειδικά σε ακαδημαϊκό επίπεδο, μεταξύ «δυτικής φιλοσοφίας» και «ανατολικής φιλοσοφίας», σαν αυτά τα δύο συστήματα να παρουσιάζουν ριζικά διαφορετικές απόψεις για τον κόσμο. Δεν υπάρχει διαχωρισμός μεταξύ ανατολικής ή δυτικής φιλοσοφίας, όταν πρόκειται για τα πιο βασικά ερωτήματα γύρω από το τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος».

Ο Pierre Ducassé στο βιβλίο του «Οι Μεγάλες Φιλοσοφίες», σελ. 13, σημειώνει: «Η Κίνα, καθώς κι οι Ινδίες, δημιούργησε μορφές σοφίας κι ένα ιδεώδες της λογικής. Όμως οι Έλληνες επέπρωτο να θεμελιώσουν την παγκόσμια λογικής της επιστήμης. Μόνον αυτοί κατόρθωσαν να συλλάβουν και επεζήτησαν να πραγματοποιήσουν αυτή την τέλεια ισορροπία, που μ’ αυτήν ζούμε, ακόμη και σήμερα, ανάμεσα στο πνεύμα της αφαιρέσεως, που τόσα παραδείγματά του μας έχουν δώσει ως τώρα οι Ινδίες, και τη συγκεκριμένη λεπτότητα, την ανησυχία του πραγματικού, που για πάντα θα χαρακτηρίζει την ηθική σοφία του κινεζικού λαού».

Στη συνάντησή μας θα συνδράμουν δύο σημαντικοί μελετητές της Φιλοσοφίας, των οποίων θα προσεγγίσουμε τη ζωή και το έργο.

Ο γάλλος Emile Bréhier 1876 – 1952 με την πολύτομη «Ιστορία Φιλοσοφίας» του και ο Χαράλαμπος Θεοδωρίδης 1883 – 1958 (από την Καισάρεια της Καππαδοκίας) με την περίφημη «Εισαγωγή στη φιλοσοφία», 1933 (εμπλουτισμένη έκδοση το 1955) συνδράμουν στην προσέγγιση των θεμάτων που δείχνουν το πέρασμα στην Προσωκρατική φιλοσοφία.

Λέγοντας «Προσωκρατικοί Φιλόσοφοι» εννοούμε:

1) Θαλής, ο Αναξίμανδρος και ο Αναξιμένης, γνωστοί ως Ίωνες Μιλήσιοι, ο Ξενοφάνης Κολοφώνιος και o Πυθαγόρας Σάμιος. Όλοι αυτοί έζησαν και έδρασαν τον 6ο αιώνα π.Χ. Aσχολήθηκαν κυρίως με την αρχή του κόσμου.

2) Παρμενίδης και Ζήνων, οι γνωστοί ως Ελεάτες (Kάτω Ιταλίας), ο Ηράκλειτος ο Εφέσιος, ο Εμπεδοκλής Ακραγαντίνος Αναξαγόρας ο Κλαζομένιος, ο Λεύκιππος και ο Δημόκριτος Άβδηρα της Θράκης. Όλοι αυτοί έζησαν και έδρασαν τον 5ο αιώνα π.Χ. και ασχολήθηκαν κυρίως με τη δομή του κόσμου.

ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ