ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΣΤΟ ΛΥΚΕΙΟΝ ΕΛΛΗΝΙΔΩΝ ΞΑΝΘΗΣ
Διδάσκων: Θανάσης Μουσόπουλος
Στα μαθήματα Απριλίου – Μαΐου 2023 θα καταπιαστούμε με δύο Αβδηρίτες σοφούς – αιρετικά πνεύματα: τον Δημόκριτο και τον Πρωταγόρα.
Βρισκόμαστε στον χώρο της Φιλοσοφίας. Ήδη προσεγγίσαμε τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη.
Με τον Δημόκριτο βρισκόμαστε στους Προσωκρατικούς Φιλοσόφους, στο πέρασμα από τον Μύθο στον Λόγο. Παραθέτω ένα απόσπασμα από σχετικό άρθρο μου:
«Εύστοχα αυτό το πέρασμα όσον αφορά τη φιλοσοφία αποκαλείται ‘ από το μύθο στο λόγο ’, ‘ Vom Mythos zum Logos’ κατά τον W. Nestle , 1940, που μπορεί όμως να χρησιμοποιηθεί για κάθε είδος πεζού λόγου.
Στην αχλή του μύθου χάνονται τα περισσότερα στοιχεία για μερικούς από τους λεγόμενους ‘επτά σοφούς’ και για τους ‘αισώπειους μύθους’, που καταγράφονται τον 6. π.Χ. αι. σε πεζό λόγο. Από τους επτά σοφούς, ο Θαλής, ο Σόλων, ο Πιττακός και ο Βίας είναι υπαρκτά πρόσωπα. Ο Θαλής, μάλιστα, ανήκει στους πρώτους φιλοσόφους.
Στην Ιωνία γεννιέται η επιστημονική και φιλοσοφική σκέψη. Το κοσμολογικό ερώτημα για τη δημιουργία του κόσμου και τη φύση των όντων απασχολεί το Θαλή, τον Αναξίμανδρο και τον Αναξιμένη που ως αρχή του κόσμου θεώρησαν αντίστοιχα το νερό, το άπειρο και τον αέρα. Στη συνέχεια στη Μεγάλη Ελλάδα ο Πυθαγόρας διαμόρφωσε σε συνδυασμό με τον ορφισμό τη θεωρία του, ενώ ο Ξενοφάνης, ο Παρμενίδης, ο Εμπεδοκλής και ο Ζήνων ασχολήθηκαν με περισσότερο θεωρητικά θέματα (κάποιους ήδη τους συναντήσαμε στο φιλοσοφικό έπος).
Ο Ηράκλειτος ο Εφέσιος, ο σκοτεινός, διανοητής περήφανος και μελαγχολικός, άφησε ένα βιβλίο σε πεζό λόγο με βαθείς στοχασμούς».
Συνεχιστές των Ιώνων φυσικών είναι ο Αναξαγόρας, ο Λεύκιππος και ο Δημόκριτος. Ο Αναξαγόρας με το δυϊσμό του γίνεται πρόδρομος του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, ενώ οι δύο αβδηρίτες Λεύκιππος και Δημόκριτος με την ατομική θεωρία συνδύασαν τις διιστάμενες απόψεις του Ηράκλειτου και του Παρμενίδη για την αέναη κίνηση και τη σταθερότητα αντίστοιχα. Την ίδια διάσταση Ηράκλειτου – Παρμενίδη επιχειρεί και ο Πλάτωνας να γεφυρώσει με διαφορετικό όμως από ό,τι ο Δημόκριτος τρόπο.
Στα μαθήματα Απριλίου 4 και 25, αφού μιλήσουμε συνοπτικά για τους Προσωκρατικούς φιλοσόφους, θα εξετάσουμε τη ζωή και το έργο του Δημόκριτου του Αβδηρίτη.
ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ
Συνολικά : 230984
Σήμερα : 9